Toen ik in 1976 als kleuterleidster in Haulerwijk kwam werken was dat bij de oudste kleuters. Dezen waren gehuisvest in de kleuterschool "Prinses Marijke" (waar op dit moment de bibliotheek/Speelotheek hun plaats hebben). De jongste kleuters zaten in het schooltje "De drie turven" aan de Leye. Dit was een houten gebouw wat later afgebroken is. Het waren twee kleuterschooltjes, die toch bij elkaar hoorden. Ik nam de klas over van Juf Dicky Wildeman en mijn collega was Juf Rixt van der Valk.

Wij hadden elke dag na schooltijd even kontakt met elkaar door samen een kopje koffie of thee te drinken. Op Vrijdag kwam hier regelmatig een gebakje bij.

Het was een gemoedelijke, rustige sfeer op de kleuterschool. Wij hadden ook dieren op school, zoals cavia`s, konijntjes, vogeltjes e.d.

Als één van de leidsters jarig was dan kwam de andere leidster met de hele klas haar even feliciteren en de feestelijkheden een beetje ondersteunen. Het voordeel van deze schooltjes was dat het rustiger en ruimer (grotere lokalen) was.

Het nadeel was dat de klassen niet bijelkaar zaten en de stap naar de Lagere School toch wat groter (onbekender) was.

Ook hadden we geen speellokaal.

De kleuter-gymnastiek vond plaats in de klassen; je moest dan eerst alles aan de kant zetten en dan met pittenzakken, ballen, touwtjes en blokken de gymlessen doen. Dit was niet ideaal.

Toen ik in 1976 begon, waren de plannen voor de integratie met de Lagere School al in volle gang. Er werden veel gesprekken gevoerd met architecten, gemeente, inspektie en eindelijk kon er gebouwd worden. Even was er nog sprake van een school met drie kleuterklassen, maar dit bleek later, gezien het aantal leerlingen waar men mogelijk op kon rekenen, niet meer haalbaar.

Het werd dus een twee-klassige Kleuterafdeling met een speellokaal.

Ook kregen we een eigen speelterrein met een zandbak en een grasveldje voor het spelen buiten.

Op 8 November 1979 werd de gedenksteen gelegd door dhr. B.W. de Vries. Dhr. de Vries was 25 jaar voorzitter geweest van de school en men vond het daarom gepast om dit door hem te laten doen.

Op 14 November werd de nieuwe afdeling K.O. (Kleuter Onderwijs) van de basisschool "De Schalmei" geopend door Burgemeester T.H. Oosterwijk. Dit ging natuurlijk gepaard met de nodige feestelijkheden. Er werden erebogen vastgehouden door kleuters, waar alle genodigden onderdoor konden lopen en de sleutel werd door twee als kabouters vermomde, kleuters aan dhr. Oosterwijk overhandigd.

Deze kabouters waren Mirjam van der Wal en Jan Jaap Luinenburg.

Het speelterrein werd opgesierd met een prachtig kunstwerk, ontworpen en gemaakt door een oud-leerling van de school : Peter Ludwig.

Het stelde een moederfiguur voor die haar kinderen omarmt en bescherming geeft. De kleuters konden hier ook in spelen. Ze konden er onder zitten maar, hetgeen echter ook veel gebeurde, ook op zitten en er vanaf glijden.

Doordat hier zoveel óp gespeeld is, is het van kunststof vervaardigd kunstwerk een paar jaar geleden kapot gegaan en op een gegeven moment door een beste storm in de sloot achter het speelveld gewaaid.

Inmiddels hebben we hiervoor een prachtig klimrek met glijbaan en glijpaal terug gekregen.

In de nieuwe school was natuurlijk ook veel nieuw materiaal; allemaal nieuwe meubeltjes en kasten, veel nieuw spelmateriaal en een komplete inventaris voor het speellokaal met zogenaamd "Groot Gymmateriaal". Dit was een geweldige vooruitgang en veel ouders zullen van hun kinderen wel weten dat de gymnastiek een enerverend onderdeel is van het kleuterprogramma.

Het was ook fijn dat de klassen nu bijelkaar zaten. De lokalen waren iets kleiner, zodat er voor alle hoeken (poppenhoek, bouwhoek, leeshoek) minder plaats was. Want tot op dit moment hebben we nog steeds klassen van ca. 30 kleuters. De bouwhoek verhuisde daarom naar de hal. Dit is een extra ruimte tussen het speellokaal en de werklokalen, die ook zeer geschikt is voor vergaderingen, ouderavonden en het jaarlijks terugkerend kerstfeest voor de kleuters. Zeer bewust proberen we de kleuterafdeling een beetje kleuterschool te laten blijven. Doordat we tegen de "Lagere School" aan zitten, zien de kleuters toch al veel van hoe het er later voor hen uit zal zien. Zo mogen ze als ze jarig zijn de klassen rond om te trakteren. Bovendien is er het crea-uur voor de oudste kleuters (nu groep 2 geheten) samen met de groepen 3 en 4. Ze kunnen dan in kleinere groepjes van ca. 15 kinderen, diverse creatieve activiteiten kiezen. Zo komen ze alvast in de lokalen van groep 3 en 4 en maken wat nader kennis met de bijbehorende leerkrachten. Dit alles natuurlijk met behulp van ouders.

Het karakter van de kleuterafdeling is spelend leren, met de nadruk op spelend. Ondanks alle veranderingen en vernieuwingen in het onderwijs, blijft een kleuter een kleuter. We vinden het als school belangrijk dat een kind zich zo snel mogelijk thuisvoelt op school. Wij proberen dit te stimuleren door het kind een speelse sfeer te bieden met veel ruimte voor eigen ontwikkeling. De jaarlijkse feesten en festiviteiten nemen bij de groepen 1 en 2 een belangrijke plaats in.

Zo hebben we op 11 November een lampionnenoptocht, in samenwerking met de openbare school.

Op 5 December het Sint Nicolaasfeest.

Het Kerstfeest, wat in school wordt gevierd, op een avond voor de kerstvakantie.

Het schoolreisje is een excursie (anders mag het niet) naar de kinderboerderij. We gaan dan gezellig met z`n allen naar "Nienoord" en daarna nog naar een zandverstuiving of naar een bos. Tussendoor ook iets voor de inwendige mens; natuurlijk hoe kan het anders......!"Het bordje PATAT FRIET, liefst nog met een beste dot mayo......".

Het schooljaar wordt altijd feestelijk afgesloten. De kinderen mogen verkleed op school komen, waarmee ze in een optocht mogen paraderen door het dorp. Hierna komen we op school terug en doen spelletjes of mogen zelf lol trappen op het speelplein.

De festiviteiten worden afgesloten met het grootse pannekoekfestijn. Deze worden door de moeders of vaders gebakken en op school gebracht. Ten slotte een ijsje toe.

Dit was wat ik U wilde vertellen over de veranderingen (en toch ook weer niet) in het kleuteronderwijs. Als het aan mij ligt, mag er wel vernieuwd en gemoderniseerd worden de komende tijd, maar ik hoop dat er niet veel aan het speelse karakter van het kleuteronderwijs verandert, want een kleuter blijft in mijn ogen een kleuter.

K. Herz-Tamminga.