Herinneringen aan 25 jaar Haulerwijk (1967 - 1992)

Op de één na laatste dag voor de zomervakantie van 1966 verschenen er 's middags drie heren in mijn klas van de School met de Bijbel Noord te Wormerveer. Ze bleken uit Haulerwijk te komen, waar ik had gesolliciteerd, maar mijn hoop inmiddels had laten varen; de vakantie was immers aanstaande. Ze stelden zich voor als de heren F. Hofstra, het vertrekkende hoofd van de School met de Bijbel te Haulerwijk, en de bestuursleden B. W. de Vries en F. van der Meulen. Ze vroegen mij een bijbelles, een geschiedenisles en een muziekles te geven. Daaraan werd graag voldaan en daarna werd thuis nog nagepraat onder het genot van koffie met gebak. Dat laatste werd bezorgd door een ouderpaar, wiens kind ik het laatste jaar in de klas had gehad.

De zaterdag daarop vertrok ik met een team vrijwilligers naar een evangelisatiekamp in Soest. Toen wij dinsdags terug kwamen van een avondwandeling werd mij verteld, dat iemand uit Haulerwijk had gebeld, met het verzoek per ommegaande terug te bellen. Dat deden we graag en toen hoorde ik, dat ik benoemd was en of ik kans zag de volgende dag naar Haulerwijk te komen. Dat werd uiteraard geregeld en nog diezelfde avond vertrok ik weer naar Wormerveer, belde mijn vrouw uit bed en deelde haar het grote nieuws mede.

Vol verwachting reden we de volgende dag naar Haulerwijk in ons R4_tje.

In de school maakten we kennis met Mevr. Rozema en de heren Bruggink en Plas. De school maakte diepe indruk op ons; het deed je sterk herinneren aan je eigen schooljaren van lokalen met hoge ramen, de lessenaar, de banken en de schuifborden. De kachels met de turfbak ernaast vormden voor ons het summum van nostalgie. In de gehele school was één waterkraan. Kortom het zag eruit, zoals Johannes van der Ploeg het gelukkig nog heeft bewaard.

Daarna werden we ontvangen door de familie B. W. de Vries, die ons op de hoogte bracht van de plannen tot nieuwbouw van een nieuwe school en hoofdenwoning aan de Mst. van Ekstraat. De bouwplannen zagen er fantastisch uit en zo aanvaardden we enthousiast de terugreis naar Wormerveer.

Per 1 november betrokken we de woning aan de Norgerweg en begonnen ons werk aan de school. Omstreeks die tijd begonnen vrijwilligers met het uitgraven van de nieuwe school. Augustus 1967, bij het begin van het nieuwe schooljaar, zouden we de nieuwe school (en woning) moeten betrekken. Dat is ook gelukt, en het personeel is dat jaar niet met vakantie gegaan, want er moest verhuist en ingericht worden. Inderdaad is de bouw voorspoedig verlopen, mede dank zij de schitterende droge en zonnige zomer van 1967. Bouwbedrijf Offringa heeft er iets moois van gemaakt naar het ontwerp van het architectenbureau Grit uit Oosterwolde, later te Groningen. Een vriend van mij, René Karrer monumentaal beeldend kunstenaar uit Amsterdam en later verbonden aan de Koninklijke Academie aldaar, maakte een schitterend muurmozaiek en zo betrokken we na de vakantie een prachtig schoolgebouw van vier lokalen en een personeelskamer, wat voor ons een ongekende luxe was.

Er waren toen ook al plannen om tot een zelfstandige schoolvereniging voor Haulerwijk te komen en op termijn opheffing van de school van meester Beyert, de van Ekschool in de Middenbuurt. Het aantal leerlingen liep daar gestaag terug en toen meester Beyert kort daarop met pensioen ging werd de Middenschool definitief opgeheven en met de Middenbrug als grens werden de leerlingen verdeeld tussen Waskemeer en Haulerwijk.

Tevens werd de schoolvereniging opgeheven en kregen Waskemeer en Haulerwijk elk een eigen schoolvereniging; de onze werd de Vereniging voor Christelijk Basisonderwijs. Voorzitter werd B. W. de Vries, secretaris F. Visser en als penningmeester trad Johannes Lise aan. Deze heren hebben vele jaren de school als Dagelijks Bestuur gediend op een meer dan voortreffelijke manier. De voorzitter heeft deze functie tot 1989 vervuld en bij zijn afscheid kreeg hij tot zijn complete verrassing de Eremedaille in goud in de Orde van Oranje_Nassau uitgereikt door burgemeester Lesterhuis.

In deze jaren begon men ook te denken aan een fusie met de Vereniging voor C.V.O. Twee Christelijke scholen op een dorp was voor velen niet juist en er gingen al langer stemmen op om te komen tot een fusie en de besprekingen tussen de beide verenigingen gingen van start hetwelk resulteerde, dat reeds per 1 januari 1970 men gezamenlijk verder ging. Het hoofd van de C.V.O. school, de heer K. Wijnholt was bereid in een afvloeiingsregeling te gaan en heeft daarna nog enkele jaren handenarbeidlessen (daarin was hij een kei) gegeven aan de Mavo te Waskemeer.

Meester Jonker kwam over van de C.V.O. school. We moesten één lokaal van de school (nu de Enter) nog gebruiken en de procedure voor een nieuw lokaal werd gestart. Het moest een speelleerlokaal worden, want we waren bezig het onderwijs grondig te vernieuwen. Ik denk, dat we in 68/69 al begonnen zijn met een speelleerklas, na een cursus gevolgd te hebben in Leeuwarden van het Chr. Pedagogisch Studiecentrum. We hadden de eer de eerste speelleerklas in Friesland te hebben. Gememoreerd dient te worden de enthousiaste medewerking van de gemeente, met name te noemen wethouder Zwart en de Inspectie. Ik herinner me nog de aanvraag voor een poppenkast, wat door de Inspectie negatief was geadviseerd, maar door de gemeenteraad toch werd gehonoreerd, zodat we met een forse kop in de Ooststellingwerver lazen: "Toch poppenkast voor Chr. school in Haulerwijk". Het ging trouwens om een bedrag van, naar ik meen, rondom de zestig gulden.

Juf Rozema komt de eer toe, dat ze op de leeftijd van 58 jaar nog vol enthousiasme aan deze vernieuwingsklus is begonnen en dat heeft ze gedaan tot haar 65ste, toen ze met pensioen ging. Ook aan haar werden bij haar afscheid de versierselen van de Eremedaille in goud in de Orde van Oranje_Nassau uitgereikt voor haar pionierswerk in het onderwijs, door de burgemeester van Norg, want ze was woonachtig in het Drentse Een_West nabij Allardsoog. Elke dag werd ze gebracht en gehaald door haar man in een grote Ford. Als de auto voor de school verscheen zeiden de kinderen: "We mogen naar huis want juffrouws pake is er al!"

Ze heeft het als geweldig ervaren, dat ze haar kleinzoon Hans Oenema in de klas heeft gehad en ook toen kon hij al goed voetballen!

Juf van Ruler kwam in de plaats van juf Rozema.

Meester Plas kreeg een benoeming in Almelo als hoofd van een school. (Later in Drachten)

Hij werd opgevolgd door meester Loerop. Wegens groei van het aantal leerlingen werden in die jaren benoemd juf Miedema, juf Rozema en juf Dijkema, die allen wegens huwelijk en daaruit voortvloeiende verhuizingen vertrokken. Juf Slagter werd in die jaren benoemd en als mevr. van der Kaap is zij nog steeds in ons midden. Meester Loerop vertrok naar het Buitengewoon Onderwijs in Aalten en het Bestuur benoemde J. Leijstra te Nijkerk en ook nu nog steeds deel uitmakend van het team. Als zevende leerkracht heeft de heer H. J. J. van den Broek uit Utrecht bij ons gewerkt, maar moest een jaar later weer ontslagen worden, wegens vertrek van een groot aantal leerlingen van vrijgemaakte ouders naar de vrijgemaakte school in Ureterp.

In deze jaren kwam juf Hummel bij ons als invalkracht en één dag per week als taakverlichtster tot op de huidige dag.

Inmiddels was een zesde lokaal en een gemeenschapsruimte, tevens gebruikt als handenarbeid_ en tekenlokaal, gebouwd en waren we dus een volwaardige school.

Het is ook in deze jaren geweest, dat we twee leerlingen moesten verliezen door de dood; Klaas Theo Ritskes door een ernstige ziekte en Zwierke Zwier verloor het leven doordat hij overreden werd. Vreugde en droefheid wisselden zo elkaar af.

In 1975 werd onze school gevraagd om met nog twee ander scholen uit Friesland te willen deelnemen aan een experimentele cursus tot het ontwikkelen van een schoolwerkplan voor de toekomstige basisschool. Samen met de beide leerkrachten van de kleuterschool Prinses Marijke, hebben we daar de schouders onder gezet en hebben daar intensief enkele jaren in geparticipeerd. Dit heeft wel tot gevolg gehad, dat we besloten actie te ondernemen om onze besturen nu al te adviseren over een fusie van kleuter_ en basisonderwijs in onze plaats. Toen wethouder Zwart eens bij ons in school was, heb ik hem eens gepolst over het idee de beide gebouwen van onze kleuterschool, waarvan de ene aan een grondig onderhoud toe was, van de hand te doen en een tweeklassige kleuterschool met grote hal en speellokaal te bouwen aan ons gebouw aan de Mst. van Ekstraat, daar we van mening waren, dat dat de toekomst zou zijn. Hij toonde zich enthousiast en opperde toen de gedachte, dat dit ook kon gebeuren met de plaatselijke openbare school. Ook de besturen deelden dit enthousiasme; vergunningen werden aangevraagd en verkregen, tekeningen werden ingediend en de beide verenigingen fuseerden.

Najaar 1979 werd de nieuwe kleuterschool geopend, nadat de bouw aan de openbare school reeds een jaar was voltooid en de toepasselijke naam 'It Twaspan' had meegekregen.

Juf Rixt van der Valk en juf Kyke Tamminga konden een mooi en goed geoutilleerd schoolgebouw in gebruik nemen en zo kon de samenwerking geoptimaliseerd worden. Toen dan ook de Wet op het Basisonderwijs in 1985 een feit werd, veranderde er voor ons weinig; we hadden er al een aanloopperiode van tien jaar opzitten en ons schoolwerkplan was al gereed.

In de zeventiger jaren begonnen we ook met het schoolorkest. We begonnen met het opzetten van blokfluitlessen, waaruit we het schoolorkest formeerden, compleet met sopraan_, alt_ en tenorfluiten en een kinderkoor samengesteld uit hoogste klassen. De kinderen waren erg enthousiast en enkelen schreven een brief naar Sonja Barend. Die belde op voor een afspraak om te mogen komen kijken voor het programma "Onder Schooltijd". Ze kwam, luisterde, keek en kwam terug met een camerateam. Opnames, waarmee men de hele dag bezig was, werden gemaakt en de beelden werden op een Pinkstermaandagmiddag uitgezonden. Het was toen schitterend weer en dus....weinig televisiekijkers. Korte tijd later was het koor en orkest te beluisteren in een radioprogramma van de Tros; "Route A", dat werd opgenomen in de schouwburg in Heerenveen.

Ook zijn we toen van start gegaan met een nog levende traditie; de jaarlijkse musical door de hoogste groep ten afscheid. De eerste, meer een kinderoperette, werd uitgevoerd in de Boonstrahal en was een geweldig succes. "Tijl en de Toverfluit" wist van begin tot eind te boeien, niet alleen door de schitterende aankleding, maar ook door het mooie spel van de kinderen, met Jan Reinders als een zingende en spelende Tijl Uilenspiegel en juf Carina aan de piano. Sinds die tijd wordt telkenjare vlak voor de zomervakantie in Pro Rége twee avonden voor een volle zaal een musical opgevoerd door groep acht.

Natuurlijk moet de school ook schoongemaakt worden. Mevrouw Spoelman was de schoolschoonmaakster in de oude school aan de Norgerweg en heeft dit met haar man ook nog enige tijd in de nieuwe school gedaan. Zij zijn opgevolgd door de heer Tysma, die dit tot zijn VUT_gerechtigde leeftijd gedaan heeft, zelfs toen de school maar groter en groter werd. We hebben altijd met plezier naar zijn schitterende verhalen geluisterd. Hij had een geweldig geheugen voor wat betreft het weer in de verschillende jaren: "De zomer van '36 zal ik nooit vergeten. Het begon al in mei...." enz.

De heer Tysma werd opgevolgd door een full_time conciërge de heer Johannes van der Ploeg, die ook nu nog, zij het voor een ruim halve weektaak, de zorg voor de reinheid, de tuin en het klein onderhoud tot zijn takenpakket rekent en dat nog vele jaren hoopt vol te houden.

Deze jaren zijn wat betreft de school wel de meeste hectische jaren geweest. Vanuit Den Haag volgden regelingen, besluiten en wetten elkaar op. Elke week stroomden papieren uit Den Haag binnen. Voor een eenvoudig schoolmeester niet meer bij te houden. Ook niet meer door het Bestuur. Besloten werd toen gebruik te maken van een professioneel onderwijsadministratiekantoor "Cenaco", waarbij toen zo'n 75% van de Friese schoolbesturen waren aangesloten. Wij kregen te maken met een nieuw fenomeen: de Medezeggenschapsraad (MR), en daar behoorde een wet bij, voorlichtingsavonden werden bijgewoond, cursussen gevolgd en getracht de ouders voor te lichten en de statuten met behulp van de Schoolraad voor Chr. Onderwijs op te stellen. De invoering van een nieuw bekostigingsysteem was aanstaande; het Londostelsel. De invoering van de Wet op het Basisonderwijs is wel de grootste operatie geweest. Deze trad in werking op 1 augustus 1985, waarbij de kleuterschool en de lagere school ineen vloeiden tot de basisschool. In die wet werden niet alleen nieuwe vakken genoemd zoals Geestelijke Stromingen en Engels, maar ook konden we niet meer volstaan met een vrij eenvoudig leerplan, maar er moest een schoolwerkplan gemaakt worden en het rooster werd vervangen door activiteitenplan. De nieuwe wet sprak ook niet over het vak rekenen, maar over Rekenen en Wiskunde. Voor ons leverde dat gelukkig niet zoveel problemen op, want al vanaf halverwege de jaren 70 waren we al op deze toer, na met het team de cursus Wiskobas gevolgd te hebben.

Om te weten hoeveel leerkrachten we mochten inzetten moesten de leerlingen niet alleen geteld, maar ook "gewogen" worden. De kinderen kregen een gewicht mee van 1.00, 1.25 of 1.90 volgens regels vastgesteld door de Minister.

De vierjarigenmaatregel kwam: zij mochten maar voor de helft worden meegeteld, een maatregel, die gelukkig enkele jaren later weer ingetrokken werd onder druk van het onderwijsveld.

Ik zeg niet, dat dit alles een verslechtering met zich meebracht. Er waren zeker positieve kanten. In het Schoolwerkplan moesten we verwoorden, wat we nu precies aan het doen waren. Hoe we ons onderwijs hadden ingericht en er werd een begin gemaakt met een leerlingvolgsysteem enz. Dat alles gaf en geeft in de teamvergaderingen nogal wat stof tot overleg en bespreking. De overgang van kleuterschool naar lagere school ging soepeler verlopen en we kregen over en weer meer inzicht in ons werk. Ouders werden meer bij het onderwijs betrokken en, naast het Bestuur, een belangrijke rol voor de Medezeggenschapsraad.

Verschillende cursussen werden gevolgd, deels om ons vertrouwd te maken met de nieuwe vakken als Geestelijke Stromingen, maar vooral cursussen, die tot doel hebben om de leerlingen, die "uit de boot dreigen te vallen", zoveel mogelijk te helpen.

In de beginjaren 80 kwamen we in de problemen met het vervoer van de kinderen naar school, die buiten het dorp woonden. De kinderen uit Haule gingen mee met de bus, die de kleuters van Haule naar de Openbare School in Haulerwijk bracht. Dit busje werd afgekeurd en er werden teveel kinderen mee vervoerd. Dus moesten we zelf voor vervoer zorgen. Zelf heb ik toen een busje gekocht en mijn vrouw haalde de kinderen op. Dat hebben we vier jaar gedaan. Toen heeft de gemeente zelf weer voor vervoer gezorgd en werden de kinderen naar school gebracht, samen met de kinderen van "de Rank".

In 1985 volgde mevr. M. A. van Bolhuis mevr. R. Meier_ van der Valk op en de heer Bruggink werd adjunct_directeur.

Ook mevr. C. Slagter koos een levensgezel en werd mevr. van der Kaap_Slagter. In het kader van de zgn. WIO_regeling werd mevr. A. Buruma als zodanig benoemd door de vijf Chr. scholen in Ooststellingwerf als invalkracht, met onze school als moederschool. Zodoende werkt ze tot op heden, na afloop van de WIO_regeling, nog voor enkele uren vast bij ons aan school en fungeert als eerste invalster.

Ook in deze jaren is de droefheid ons niet bespaard gebleven: Niels van Alten overleed tijdens een hartoperatie. Niels zat nog maar op de kleuterschool en ook dit overlijden heeft een diepe indruk op ons achtergelaten.

In de muziek is de finale dikwijls een juichend stuk. Zo mogen wij niet eindigen. Wel is er dankbaarheid over de fijne jaren die we tot nu toe in Haulerwijk gehad hebben en hopelijk nog zullen krijgen. In het persoonlijke vlak ligt daar als een schaduw het plotselinge overlijden van onze jongste zoon Eelco overheen en daarom was ook de overigens prachtige reünie voor ons er een met gemengde gevoelens. Dan denk ik ook aan de ouders van Vrouwko de Wit, Wietse Boerma en Eddy Venema, die enkele jaren geleden ook hun zoon door de dood hebben verloren. Het waren alle vier oud-leerlingen van de Schalmei. Het leek me goed hun namen hier te noemen, want ik zie ze nog zo in de klas zitten.

Wat het onderwijs betreft lijkt het ook niet allemaal even juichend. We hebben te maken met allerlei bezuinigingsmaatregelen, waar Weer Samen Naar School en de schaalvergroting wel de ingrijpendste zullen zijn voor veel scholen en ook voor veel kinderen die de extra zorg, dat het speciaal onderwijs kan bieden, misschien moeten ontberen. We moeten nog maar afwachten of wij deze kinderen adequaat kunnen begeleiden. We moeten er de tijd en de mogelijkheden maar voor hebben. Met ingang van 1 augustus 1992 werd het Formatie Budget Systeem ingevoerd en hebben we te maken gekregen met een ingewikkelde vorm van berekenen van het aantal arbeidsplaatsen op school. Dit zal waarschijnlijk in de toekomst leiden tot een bestuurlijke fusie van het Chr. Onderwijs in Ooststellingwerf.

U begrijpt het al: we hebben zorgen voor de toekomst.

Maar we hopen en bidden, dat we er toch opgewekt en optimistisch onder mogen blijven, want onze kinderen hebben gelukkig nog geen weet van de zorgen van de juf of de meester en zo moeten we dat ook maar houden.

We hopen, dat de kinderen elke dag met plezier naar school gaan, want dat moet toch eigenlijk en ook, dat ze later met plezier op deze tijd terug kunnen zien.

25 jaar "De Schalmei"

In het dit hoofdstuk willen we graag eens het vele vrijwilligerswerk, dat door een heleboel mensen voor onze school is en wordt verricht, nader belichten.

Dan komen we in de eerste plaats terecht bij het schoolbestuur. Ze worden gekozen door de leden van de schoolvereniging. Het Bestuur draagt de eindverantwoordelijkheid voor het reilen en zeilen binnen de school en legt jaarlijks verantwoording af van haar gevoerde beleid op de jaarlijkse ledenvergadering. Veel taken zijn gedelegeerd naar directie en administratiekantoor, maar het Bestuur blijft verantwoordelijk. Vanzelfsprekend is er dan ook een zeer frequent overleg tussen Bestuur en directie. Met name de voorzitter, de secretaris en de penningmeester vormen het team, dat dit overleg bijna wekelijks voert.

De heren B.W. de Vries, F. Visser en Joh. Lise hebben dit werk vele jaren gedaan, maar toen de administratie van alle geldzaken overgedaan werd naar het accountantskantoor Lise, werd de heer M.P. Postema penningmeester, welke weer werd opgevolgd door mevr.B. Sikkens_Berends, vervolgens mevr. I. van der Wal_Wesstra en tot op de huidige dag mevr. T. van Schepen.

Voorzitter de Vries heeft de hamer vele jaren gehanteerd. In 1989 droeg hij deze over aan Th. de Boer, die een jaar later werd opgevolgd door de heer F. Rogaar, die wegens verhuizing weer bijna een jaar later werd opgevolgd door de heer M.Spoelman, die wegens drukke werkzaamheden zijn bestuurslidmaatschap in het voorjaar van 1993 zal beeindigen.

Secretaris Visser vond als opvolger mevr. T. Viersen en verder in volgorde van aantreden mevr. J.Wink, de heer K. Oosterwal en de huidige secretaris de heer J. van der Vijver. Fokke Visser is zo'n tien jaar secretaris geweest!

Naast de drie leden van het dagelijks bestuur maakten nog vier anderen deel uit van het bestuur. Zo was en is er een bestuurslid, dat zich met het gebouw, de inrichting en het onderhoud daarvan bezighoudt. Dat waren in volgorde de heren J.H.Assies, K. van der Veen, J. van der Meer en heden B. S. van der Wal.

Andere bestuursleden waren de heren S. van der Zwaag, die tijdens zijn bestuurslidmaatschap ernstig ziek werd en is overleden, H.Rozema, K. Sikma, G. de Haan, ds. Sikkema, W.Louwes, E.A. Tigelaar, S. Luchtenveld (vele jaren), mevr. A. Hoekstra en heden de dames J. Siepel en A. Veenstra en de heer R. Rozema( H.zn!)

De Ouderraad is in de jaren 70 ingesteld. Met de fusie van kleuterschool en lagere school in 1979 is ook de OR gefuseerd, met dien verstande, dat er wel twee geledingen waren. Na '85 bij de invoering van de Wet op het Basisonderwijs werkte ook de OR voor de hele school.

Om alle leden te noemen, die zo in de loop van de jaren deel hebben uitgemaakt van de OR is schier onbegonnen werk. Laten we eens beginnen met de eerste OR van de Schalmei: De heer M.A. de Jong voorzitter, Mevr L. de Nes_Makkinga secretaresse (dat heette toen nog gewoon zo), terwijl mevr. J.Lise_Hollander op de centen paste. Leden waren oa. mevr. J. de Boer, mevr. Akkerman, mevr. Boonstra_Hut, later mevr. Velstra_Hut, de heer J. Groeneveld, die evenals mevr. M. Bonthond_Koch, J. Rozeboom, en mevr. F. de Vries, ook nog geruime tijd als voorzitter heeft gefungeerd, de heren G. Brouwer en K.Kremer, de dames A. van der Wal_Veenhuizen, J. Oosterwal, L.Veenstra, H. Drenth, S. Kuik, T.Bosma, L.Herman, L. van der Zande, E.Zuidema,terwijl de huidige OR. bestaat uit R. de Vries, voorzitter, mevr. J.Hofste secretaris,mevr Tj. Bosma, penningmeester, de dames F.Visser en A.Drent, de heren Sj. Plazier en R. Fabriek.

De OR is voor de school van een grote betekenis. Zij hebben met name de laatste jaren een inzet getoond, die bewonderenswaardig is. Men is aktief bij de voorbereidingen van de jaarlijkse musical van groep acht, men is aktief bij de avondvierdaagse, bij de jaarlijkse sportdag, bij schoolreisjes, het organiseren van de verkeersbrigadiers, het beleggen van de ouderavonden, de koffieochtend. Men denkt mee via de Medezeggenschapsraad over de gehele organisatie en het beleid van de school. Kortom: we zouden de OR niet graag missen.

De Medezeggenschapsraad (MR) is een adviesorgaan voor het Bestuur. Op sommige beleidspunten behoeft het bestuur de instemming van de MR om een besluit te kunnen uitvoeren. Eén en ander is nauwkeurig vastgelegd in de Wet op de Medezeggenschapsraden. De Raad wordt gevormd door een vertegenwoordiging van de ouders, de oudergeleding, en door een gelijk aantal uit de personeelsgeleding. De directeur is adviserend lid en heeft derhalve in de Raad geen stemrecht.

De huidige voorzitter van de Raad is de heer R. Fabriek, mevr. K. Herz_ Tamminga is de secretaris.

J. Neutel