In 1958 kwam ik zo van de kweekschool bij meester Beyert voor de klassen 1, 2 en 3 van de "H.Th. van Ekschool". Hinke Beyert was het hoofd van de school en ik werd z'n "lyts-feint", de school was toen dus een zgn. tweemansschool.

's Morgens om half negen klapte meester Beyert in de handen en dan kwamen de kinderen van de families Beyert, Cordes, H. van der Veen, P. van der Veen, Rooske, Westerhuis, Keuning, Nierop, Zandberg, W. Duursma, K. Duursma, Gorter, De Bouma's, Rozema's Huizinga, Slofstra, Rooijenga, Hoekstra, Stroop, Ter Veld, keurig netjes en zonder veel lawaai naar binnen.

Waarschijnlijk ben ik wel een aantal gezinnen op dit ogenblik vergeten.

Een groot aantal kinderen herinner ik me nog wel goed; ze zullen er nu zeker heel anders uitzien na al die jaren.

De voorzitter van het schoolbestuur in die tijd was Joh. Hoekstra uit het Mandeveld en de secretaris was K. Stroop.

De penningmeester woonde in Haulerwijk-Boven, die de laatste woensdag van de maand kwam, maar het gebeurde ook wel eens dat hij voorbij fietste, zodat we een week langer op ons niet al te hoge salaris moesten wachten; Het is zelfs een keer gebeurd, dat we een volle maand langer moesten wachten.

Dit kon in die tijd nog gebeuren; tegenwoordig zou het personeel dit beslist niet meer "pikken".

Zoals gezegd had ik in die jaren de klassen 1, 2 en 3 onder mijn hoede; de leerlingen van ongeveer 6 tot 9 jaar. Als ik die kinderen nu nog voor me zie zitten, kom ik zeker tot de conclusie; het was een prachtige tijd. De kinderen luisterden als vinken - ze wilden nog doen wat de meester opgaf. Na een Bijbels Geschiedenis-vertelling gebeurde het wel eens dat Bijv. Jopie van Lauw Beyert zei: "Wol meester noch net efkes trochfertelle, hwant it is sa spannend"; Maar als de meester dan zei: "Moarn gean we wer fjierder", dan was het ook goed.

In het voorjaar en de zomer moesten we tijdens de pauzes steevast naar de grote moestuin van de "baas" - hier keken we dan met "kennersblik" of de aardappels al opkwamen, of de spinazie, wortels en al die andere groenten al weer een beetje gegroeid waren.

Wel durf ik hier, na zoveel jaren eerlijk te bekennen, dat de pauze wel een beetje te lang heeft geduurd. Mochten er leerlingen zijn die hier nadelige gevolgen van hebben ondervonden, dan mogen ze deze tijd nog wel eens bij mij komen inhalen.

In die tijd stookten we in de winter de kachel met kolen, zo nu en dan moest de meester de kachel bijvullen.

Op een morgen waren de kinderen allemaal druk aan het werk. Klas 1 had lezen, klas 2 had Nederlandse taal en klas 3 was aan het rekenen. Af en toe gaapte er eens een jongen, daarna viel er eens een meisje met haar hoofd op de bank en even later lagen er al meer kinderen met hun moede hoofd op de bank.

Dit was een vreemde gewaarwording voor mij, want de kinderen gingen 's avonds allemaal keurig netjes op tijd naar bed, zodat slaperigheid niet de oorzaak kon zijn.

Dan maar eens bij de bovenmeester informeren, wat hier van de oorzaak kon zijn.

Toen hij binnenkwam, zei hij direct: "Oh, jij hebt kolendampvergiftiging in je lokaal".

We hebben toen snel alle kinderen voorzichtig naar buiten geloodst en daar kwamen ze snel weer bij "sûp en stût".

De dokter is er ook nog bij geweest, maar die stelde iedereen gerust. De kinderen zouden er geen nadelige gevolgen van ondervinden. Wel hebben ze daarna een vrije dag gekregen want het rookkanaal moest eerst grondig schoongemaakt worden.

Tegenwoordig sta ik aan de scholengemeenschap "de Werf" te Drachten; dit is een scholengemeenschap voor lager beroepsonderwijs en ik krijg nu nog wel leerlingen uit Waskemeer/Haulerwijk.

Per 1-8-1993 wordt deze scholengemeenschap nog weer uitgebreid. Als ik dit nu vergelijk met mijn beginperiode aan de "H.Th. van Ekschool", waar ik jaarlijks ±20 leerlingen onder mijn hoede had en de grote gemeenschappen van tegenwoordig, dan beklemt het me wel eens en vraag ik me af: "waar moet dit naar toe?"

Moet het nu allemaal zo in het groot? Is het grote alleen maar goed of blijft de mens, ook de jonge mens, niet een uniek schepsel, dat recht heeft op persoonlijk begeleiding en bescherming?

Ik wil echt niet nostalgisch worden, maar ik blijf wel beweren dat klein niet bij voorbaat minder dan het grote hoeft te wezen en daarom is het ook dat ik met grote dankbaarheid terug zie op de 5 jaren die ik met al die kinderen van de "H.Th. van Ekschool" heb doorgebracht.

B. Russchen.